اصول آماده سازی استخر در پرورش ماهیان گرمابی

اصول اساسي آماده سازي استخر قبل از ماهي دار كردن عبارتند از :
1. تخليه و خشك كردن استخر ( در صورتي كه در دوره قبل استخر مورد استفاده بوده است )
2. آهك پاشي
3. شخم و ديسك زدن بستر استخر
4. دادن كود پايه
5. آبگيري
6. نصب و كنترل صافي ها

خشك كردن استخر : اين عمل مي بايست بين يك تا 3 ماه به طول انجامد تا طي اين مدت استخر كاملا خشك شده و رنگ سياه كف به قهوه اي تغيير يابد و امكان راه رفتن در استخر به وجود آيد .

دلايل خشك كردن استخر :
1. تابش نور آفتاب و يخ بستن در زمستان باعق از بين رفتن انگلها و پارازيت ها مي شود .
2. عدم دسترسي تخم ماهي هاي هرز به رطوبت و از بين رفتن آنها .
3. تبديل لجم و مواد آلي كف استخر به مواد معدني در اثر تركيب با هوا .
4. گازهاي سمي محبوس بين ذرات لجن آزاد خواهد شد .

شخم و ديسك زني كف استخر :
عمليات شخم زني به منظور افزايش تبادل اكسيژن بين هوا و لايه سطحي خاك انجام مي شود در صورت انجام شخم سطح تبادل هوا با خاك 10 برابر خواهد شد معمولا شخم زني سطحي انجام مي شود . اما در برخي موارد مانند زماني كه استخر بزرگ بوده و مقدار زيادي ني در آن رشد كرده باشد و يا زماني كه لايه هوموسي كف استخر ضخيم بوده و شخم زدن آن مشكل است نياز به شخم عميق مي باشد .
در استخرهاي با حاصلخيزي پايين يا متوسط نياز چنداني به عمليات شخم زني نیست بهترین نتيجه در مورد شخم زني كف استخر زماني حاصل خواهد شد كه خاك كف 180 درجه زير و رو شده باشد . بايد در نظر داشت كه انجام شخم سطحي در مواردي كه رويش ني درون استخر زياد باشد امكان تكثير آن را از طريق قطعه قطعه كردن ريزوم فراهم مي كند . در طي عمل شخم زني گازهاي محبوس به جاي مانده در لايه كف استخر ( مانند گاز آمونياك و متان ) به طور كامل خارج خواهد شد . بهترين وسيله جهت شخم زني ماشين شخم زدن چرخنده مي باشد كه توسط تراكتورهاي چرخ دار يا زنجيري كشيده مي شود . در صورت ايجاد كلوخ هاي بسيار بزرگ در كف استخر قبل از خشك شدن كامل اقدام به ديسك زدن مي كنند . اين عمل موجب خرد شدن كلوخ ها و تكميل عمليات شخم زني خواهد شد .

آهك پاشي :
معمولا آهك پاشي بعد از خشك كردن استخر در زماني كه هنوز مقداري رطوبت در ته استخر وجود دارد و يا چاله هاي باقي مانده در كف استخر مقداري آب در خود نگه داشته اند بايست انجام شوند و در مواردي نيز در صورت زياد بودن مقدار لجن و احتمال وجود تخم و يا لارو ماهيان هرز – قورباغه و … بعد از انجام عمليات شخم يك نوبت ديگر نيز آهك پاشي انجام مي گردد

كود پايه :
اصولا سه نوع كود دهي در استخرهاي پرورش ماهي گرمابي صورت مي گيرد :
1. كود پايه : قبل از آب گيري استخر با استفاده از كودهاي حيواني آلي يا كودسبز.
2. كود آغازي : در زمان آب گيري و قبل از ماهي دار كردن به عنوان كود استارتر
3. کود دوره ای: در طول دوره پرورش و به منظور افزایش تعداد زی شناوران صورت می گیرد.

آب مورد نياز استخرها :
ميزان آب مورد نياز جهت پر كردن استخر به عوامل مختلفي بستگي دارد از آن جمله تبخير، پرت آب و نفوذ پذيري خاك استخر مي باشد . ميزان تبخير تحت تاثير دماي محيط و مساحت استخر خواهد بود در استان فارس ميزان تبخير از سظح حدود 2 تا 5/3 ليتر در ثانيه برآورد مي شود كه براي جبران آن مي بايست محاسبات لازم صورت پذيرد عوامل فرعي ديگري بجز دما در تبخير آب استخر موثر خواهد بود به عنوان مثال وزش باد ، شدت تابش نور خورشيد و …
ميزان نفوذ خاك استخر نيز در برآورد آب مورد نياز بايست لحاظ گردد جنس ، بافت خاك ، ميزان خلل و فرج طبيعي و … در نفوذ پذيري خاك تاثير دارد وجود حداقل 30% رس در بافت خاك جهت كاهش نفوذ پذيري خاك موثر خواهد بود . پرت آب استخر به مفهوم نشت آب از ديواره ها و دريچه هاي خروجي مي باشد تبخير در كنار پرت آب ميزان آب از دست رفته را نشان مي دهد . ميزان آب مورد نياز استخر بستگي به حجم استخر و ميزان آب از دست رفته دارد به طور مثال اگر عمق استخر 5/2 متر در نظر گرفته شود ميزان آب مورد نياز براي يك هكتار 25000 متر مكعب خواهد بود كه به آن مقدار 3 تا 4 ليتر در ثانيه آب از دست رفته اضافه مي كنيم .

عمليات آبگيري :
در زمان آبگيري به ازاء هر هكتار يك توده كود گاوي به عنوان كود آغازي در كيسه هاي كنفي ريخته و در مسير ورود آب گذاشته تا موجب غني سازي آب گردد پس از 1 تا 2 هفته شفافيت اندازه گيري مي گردد در صورتي كه شفافيت بالا باشد ( 30تا 40 سانتي متر ) حدود 100 كيلو كود فسفاته و 150 كيلو كود نيترات آمونيوم را در آب حل كرده و در استخر مي پاشند ( اگر شفافيت 25 تا 30 سانتي متر باشد نصف ميزان فوق كود شيميائي مصرف مي شود ) . پس از به دست آمدن شفافيت مطلوب ، استخر آماده ماهي دار كردن خواهد بود .